MIKUTY
Między 1414 a 1425 rokiem książę Janusz I nadał 20 włók ziemi w pobliżu rzeki Kubry na rzecz Cypriana i Mikołaja z Roman z ziemi ciechanowskiej. Pieczętowali się oni herbem Buyno. Mikołaj zwany Mikutą na swojej części utworzył wieś o nazwie Mikuty. Jego potomków zwano Mikucicami lub Mikutami, przyjęli oni nazwisko Mikuccy herbu Ślepowron[1]. Kolejni książęta potwierdzili nadania na rzecz Mikutów. Jednak wśród nich trwały konflikty. Zachowały się dane z 1476 roku, kiedy to książę Janusz II „ustanowił zakład dla Macieja z Mikut starając się uśmierzyć krwawy konflikt”[2].
W połowie XVI wieku dziedziczyli tu Mikołaj, następnie jego syn Włodek. Na początku XVII wieku mieszkał tu Maciej, po nim jego syn Piotr, który miał poważne problemy. Zarzucono mu brak szlacheckiego pochodzenia, co było największą obelgą wśród szlachty. Jednak w 1638 roku na zjeździe warszawskim tenże Piotr udowodnił swoje pochodzenie, na co przedstawił świadków, w tym brata stryjecznego Wojciecha syna Bartłomieja[3].
Mikuccy stawali niejednokrotnie na elekcjach królewskich, ich podpisy widnieją na wielu aktach elekcyjnych[4].
Ród ten doszedł do wielu stanowisk w XVIII wieku. Żył wtedy Jakub Antoni Mikucki, łowczy i pisarz grodzki sochaczewski, jego syn Antoni został podwojewodzim wiskim. Inny, niejaki Maciej, został komornikiem ziemskim radziłowskim w 1732 roku[5]. Wielu jego potomków w XIX wieku udowodniło pochodzenie szlacheckie z herbem Ślepowron. Z tego rodu pochodził Antoni Mikucki (1748-1811) – znany zakonnik i pedagog. Należał do zakonu pijarów zostając jego przełożonym w Wilnie. Pragnąc zostać biskupem zjednywał możnych, urządzał wystawne przyjęcia. Nic z tego jednak nie wyszło „narobił wielkich długów i wg współczesnego świadectwa wileński dom pijarów został nierządem
i zbytkami rektora Mikuckiego zupełnie zrujnowany”. W 1797 roku zrezygnował z funkcji, zmarł w 1811 roku[6]. Warto wspomnieć, że Mikuccy są jedyną w Polsce rodziną szlachecką, możliwe więc, że ród znanych przemysłowców Mikuckich (budowali linie kolejowe i pałace carskie)[7] wywodzi się właśnie stąd.
Oprócz nich dziedziczyli tu również inni, w końcu XVIII wieku właścicielami wsi byli: Karwowscy, Mikuccy i Rydzewscy[8].
W 1827 roku notowano w tej wsi 7 domów i 41 mieszkańców[9].
W dawnym Królestwie Polskim była tylko jedna wioska o takiej nazwie. Po 1867 roku należała do gminy Radziłów i parafii Słucz. Napisano w 1885 roku, że była to wieś „szlachecka i włościańska”[10].
W ostatnich latach XIX wieku przeważającą część mieszkańców stanowili drobni szlachcice, wśród 8 gospodarzy aż 7 mogło pochwalić się rycerskimi korzeniami. Uprawiali 94 ha ziemi, średnie gospodarstwo miało 11, 7 ha obszaru[11].
W okresie międzywojennym była to maleńka wioska, w 1921 roku liczyła zaledwie
9 domów i 58 mieszkańców[12].
[1] Rodzina Herbarz….., tom XI, s. 57.
[2] Brodzicki Cz, Początki osadnictwa …..,, s. 207.
[3] Rodzina, Herbarz…., tom XI, s. 57.
[4] Tamżę.
[5] Tamże.
[6] Polski Słownik Biograficzny, tom XXI, s. 169.
[7] Tamże, s 168 i następne.
[8] Regestr Diecezjów…, s. 655.
[9] Słownik Geograficzny…., tom VI, s. 416.
[10] Tamże.
[11] Dajnowicz M, Drobna szlachta…., s. 245.
[12] Skorowidz miejscowości…, s. 92.